Różnorodność językowa we Francji to temat obszerny. Nie sposób omówić wszystkich języków regionalnych i dialektów w jednym wpisie. Nawet nie próbuję tego dokonać. Znajdziesz tu jednak zarys tematu i kierunki ewentualnych dalszych poszukiwań. Podpowiadam również kilka stron, na których można zgłębić ten temat.
Początki języka francuskiego
Język francuski jest językiem romańskim. Większość zasad gramatycznych i słownictwo przejął z języka łacińskiego, którym posługiwali się żołnierze rzymscy, którzy dokonali najazdu na Galię. Pewien wpływ mieli też Frankowie, którzy mówili w języku germańskim. Za najstarszy dokument sporządzony w tym języku przyjmuje się Serments de Strasbourg – rozejm podpisany w 842 r. Trochę więcej o początkach języka francuskiego przeczytasz na blogu Demain, viens avec parents.
Różnorodność językowa we Francji
Jednak doskonale się pewnie orientujesz, że od tamtych czasów język francuski cały czas ewoluował. Wykształciła się wersja języka, który jest obecnie oficjalnym we Francji i wielu innych państwach na świecie. Oprócz tego istnieje jednak wiele języków regionalnych. Wyróżnia się ich obecnie 75, ale jedynie 7 (lub 13- zależnie od źródła) z nich może być nauczanych w szkole. Są to:
- breton,
- basque,
- catalan,
- occitan,
- corse,
- gallo (jest to właściwie dialekt, ale jest nauczany na prawach języka),
- alsacien.
Inne języki regionalne to np.:
- arpitan (lub inaczej le francoprovençal),
- flamand,
- francique,
- grec de Cargèse,
- ligure,
- jersiais,
- cauchois,
- champenois,
- parisien.
Spójrz na poniższą mapę, która ilustruje zasięg wspomnianych i pozostałych języków regionalnych we Francji:
Par Langues_de_la_France1.gif: Taken from Lexilogos.com with permission from the copyright holder: „oui pour wikipedia! je vous demanderais de préciser la source en plaçant un lien vers cette page” Départements_de_France-simple.svg: SuperManu File:France map Lambert-93 with regions and departments-blank.svg: Eric Gaba (Sting – fr:Sting) derivative work: Hellotheworld (talk) — Langues_de_la_France1.gif Départements_de_France-simple.svg, CC BY-SA 3.0, Lien
Oczywiście francuska różnorodność językowa obejmuje również języki używane na terytoriach zamorskich, tzw. DOM-TOM. Usłyszysz tam np.:
- créole,
- martiniquais,
- guadeloupéen,
- tahitien,
- marquisien,
- futunien,
- wallisien,
- shimaore,
- shibushi.
Pour aller plus loin
Zastanawiasz się pewnie jak brzmią wszystkie te języki. Masz możliwość sprawdzenia tego i przekonania się na własne uszy jakie są między nimi różnice. Istnieje bowiem Atlas sonore des langues régionales en France. Wystarczy kliknąć na odpowiedni punkt na mapie. Możesz tam odsłuchać bajkę Ezopa czytaną zarówno w językach regionalnych we Francji jak i tych używanych na terytoriach i w departamentach zamorskich.
Bardzo ciekawe zestawienie znajdziesz w artykule na Wikipedii dotyczącym różnorodności językowej we Francji. Jest to tabelka, w której porównano słownictwo w różnych językach regionalnych i dialektach.
Na wielokrotnie polecanej już przeze mnie stronie Bonjour de France znajdziesz ćwiczenie, które pozwoli Ci sprawdzić Twoją wiedzę na temat zasięgu terytorialnego języków regionalnych.
Jeśli opłacasz abonament w Canal Académie, znajdziesz tam serię 20 programów, których tematem jest różnorodność językowa we Francji.
Ten wpis powstał w ramach Miesiąca języków, akcji promującej języki obce, zorganizowanej już po raz 4. przez naszą grupę blogerów językowo-kulturowych. Wczoraj mogłaś przeczytać o dialekcie bawarskim na blogu Niemiecki w domu, a jutro Natalia ze Szwecjobloga opowie o szwedzkich dialektach. Polecam też, oprócz wspomnianego wcześniej wpisu o początkach języka francuskiego, artykuł Niki o języku brukselskim. Wszystkie wpisy znajdziesz na naszym grupowym blogu.
