Górując nad Paryżem ze swoimi 324 metrami wysokości jest symbolem nie tylko stolicy, lecz również całego kraju. Jeśli zapytasz którejkolwiek ze swoich znajomych, co jej się kojarzy z Francją, większość odpowie, że Wieża Eiffla. Czy Francuzi uważają tak samo? Bywa różnie… Historia również pokazuje, że Żelazna Dama była przedmiotem przepychanek między jej zwolennikami a wieloma intelektualistami – m.in. Maupassant i Zola byli jej przeciwnikami. Skąd się wzięła ta stalowa konstrukcja w Mieście Świateł? Jaka jest jej historia? Czy warto wjechać na jej ostatni poziom? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dalszej części wpisu, który napisałam z okazji jej 130. urodzin.
Wieża Eiffla – budowa
Skąd pomysł na taką budowlę? Pewnie wiesz, że autorstwo projektu przypisuje się Eifflowi, ale tak naprawdę był on jego współtwórcą. W 1884 roku powstał pierwszy szkic Wieży wykonany przez Maurice’a Koechlina, który kierował później pracami budowlanymi. Pozostałymi wspólnikami byli Emile Nouguier oraz Stephen Sauvestre.
Budowa Wieży ruszyła dokładnie 28 stycznia 1887 roku od wykopania fundamentów. Montaż filarów rozpoczął się 1 lipca, a 7 grudnia połączono je na pierwszym poziomie. Pierwsze piętro zostało zakończone 1 kwietnia 1888 r, drugie 14 sierpnia tego samego roku. Ostatecznie, po 2 latach i 2 miesiącach prac, Gustaw Eiffel wszedł po ponad 1700 schodkach na samą górę budowli i zatknął na niej francuską flagę 31 marca 1889 roku.
Do wybudowania Wieży użyto 2,5 miliona nitów oraz ponad 18 tysięcy stalowych elementów o długości 5 m. Całość prac kosztowała (w przeliczeniu na dzisiejszą wartość złotówki) 65 milionów zł a pracowało przy nich (w zależności od okresu) od 150 do 300 robotników po 10 godzin dziennie.
Prace nie przebiegały jednak bezproblemowo.
Początkowo twórcy musieli zmierzyć się z protestami mieszkańców Paryża. 14 lutego 1887 zaczęto zbierać podpisy pod petycją przeciwko budowie tej „szpetnej budowli”. Pod pismem skierowanym do kierownika prac nad Wystawą Światową, M. Alphanda, podpisali się tacy znamienici twórcy jak: Charles Gounod, Guy de Maupassant, Alexandre Dumas syn, François Coppée, Leconte de Lisle, Sully Prudhomme oraz wielu innych.
Jeśli jesteś ciekawa treści tej petycji, zajrzyj na oficjalną stronę budowli. Znajdziesz tam wiele innych informacji i ciekawostek, a przy okazji udoskonalisz rozumienie tekstu.
Informacje praktyczne i zwiedzanie
Wieża Eiffla otwarta jest cały rok. W zależności od sezonu różne są godziny jej otwarcia. W lecie (od 14 czerwca do końca sierpnia) wejście na szczyt możliwe jest od 9.00 do 00.45. Ostatnia winda w górę rusza o 23.00, a schody do góry otwarte są do północy. W pozostałym okresie zwiedzanie możesz rozpocząć o 9.30. Windą możesz wjeżdżać na szczyt do 23.00, a schody zostają zamknięte już o 18.30.
Bilety warto kupić przez Internet, na konkretną godzinę. Ich cena uzależniona jest od poziomu, na który chcesz dotrzeć oraz sposobu, w jaki chcesz to zrobić. Poniżej tabelka z oficjalnej strony Wieży, gdzie znajdziesz zawsze najświeższe informacje i kupisz bilety.
Podczas mojego pobytu w Paryżu w maju 2018 r. za wjazd windą na samą górę płaciłam 25 euro, więc cenę podniesiono o 50 centów.
Ciekawostki
Na poniższej grafice (stworzonej przez niezastąpioną Anetę) widzisz kilka najważniejszych informacji dotyczących wieży. We Francuskim skarbcu znajdziesz ją w rozmiarze umożliwiającym wydrukowanie w formacie plakatu. Jeśli chcesz, możesz więc ozdobić Wieżą Eiffla swój pokój lub, jeśli uczysz francuskiego, salę lekcyjną.
⇒ W 1964 roku Wieża Eiffla została wpisana na listę zabytków historycznych, co gwarantuje jej prawo do funduszy na utrzymanie i konserwację.
⇒ Początkowo Wieża miała zostać zburzona po 20 latach. Jednak Eifflowi udało się temu zapobiec dzięki umieszczeniu na jej szczycie anten radiotelegraficznych.
⇒ Śpiewali na niej również tenorzy: Domingo, Pavarotti i Carreras. Miało to miejsce w 1998 roku podczas koncertu „trzech tenorów”.
⇒ 25 malarzy maluje Wieżę Eiffla co 7 lat i zużywa na to każdorazowo 60 ton farby (w stałym od 1968 r. kolorze « brun Tour Eiffel »). Kosztuje to 4 miliony euro i trwa 18 miesięcy. Oczywiście obiekt jest nieprzerwanie dostępny dla turystów.
⇒ W 1995 roku na Wieży Jean-Michel Jarre zagrał jeden ze swoich koncertów.
⇒ W 1911 r. pewien naukowiec, a w 1912 krawiec Reichelt, próbowali wykorzystać Wieżę jako pewnego rodzaju „pas startowy”. Niestety dla obu lot zakończył się tragicznie.
⇒ Wielu sportowców mierzyło się z tą stalową konstrukcją. W 1923 r. był to cyklista, w 1954 r. alpinista a w 1984 r. spadochroniarze.
⇒ Widoczność ze szczytu, przy ładnej pogodzie, sięga nawet 60 km.
⇒ W książce Edwarda Rutherfurda „Paryż” możemy przeczytać o tym, że w czasie wojny gaszono światła na Wieży, aby wojska przeciwników nie mogły zlokalizować miasta. Niestety nie znalazłam nigdzie potwierdzenia tej historii.
⇒ Przy silnym wietrze, Wieża może się wychylić nawet o 12 cm od swojego standardowego położenia.
⇒ Początkowo planowano postawić Wieżę bezpośrednio nad Sekwaną, aby swoimi filarami łączyła oba brzegi rzeki. Okazało się jednak, że podłoże nie jest odpowiednie.
⇒ Wieża Eiffla waży ponad 10 tysięcy ton.
Wieża Eiffla w sztuce
Żelazna Dama, jak sam przydomek mówi, wykonana została z żelaza, ale jej figura jest tak wdzięczna do ilustrowania, że wielu malarzy i fotografów uwieczniło ją na swych dziełach, np.:
- Ponoć jeszcze w 1888 r., a więc przed oficjalnym zakończeniem prac, Georges Seurat (więcej o nim przeczytasz np. na blogu O północy w Paryżu) rozpoczął prace nad obrazem « La Tour Eiffel », na którym uwiecznił Wieżę. Zobacz jego dzieło TUTAJ.
- Marc Chagall namalował « Paris vu par la fenêtre » w 1913 roku, a ponad 40 lat później stworzył jeszcze « Champ de Mars ».
- « Tour Eiffel dite la Tour Rouge » Delaunay’a powstał w 1911 r., a jego « La Ville de Paris » między 1910 a 1912 r.
- Doisneau
Również poeci i pisarze często ją wspominali. Znajdziesz ją w tekstach takich autorów jak: Apollinaire, Jean Cocteau, Cendrars, Aragon, Queneau, Fargue, czy Barthes.
Najczęściej chyba jednak można ją oglądać na ekranie kin. Dosyć obszerną listę filmów, w których wystąpiła Wieża Eiffla znajdziesz na oficjalnej stronie budowli. Jest tam też wymienionych kilka piosenek oraz opisy spektakli pirotechnicznych! Przypominam, że u mnie znajdziesz też listę filmów z Francją w tle 😉
Na koniec jeszcze kilka zdjęć, dzięki którym ocenisz sama, czy warto wjechać na samą górę Wieży 😉
Bibliografia
Niniejszy artykuł opracowałam na podstawie następujących pozycji:
- bezpłatny przewodnik po Paryżu « le City Guide », który pozyskałam podczas ostatniej podróży do stolicy Francji;
- Paryż – przewodnik Pascala z 2000 r.;
- Francja – jeden z tomów serii Cuda Świata wydanej przez Rzeczpospolitą;
- La France dans tous les sens autorstwa Katarzyny Thiel-Jańczuk wydanej przez PWN;
- oficjalna strona Wieży.
