Wymowa francuska – jak ją doskonalić?

Wymowa francuska na początku wydaje się być trudna. Gdy zaczynamy swoją przygodę z nauką języka francuskiego, zwykle uważamy, że ten język jest bardzo ładny, melodyjny i romantyczny. Z drugiej strony, gdy porównamy zapis jakiegoś wyrażenia z jego wymową, dziwimy się, gdzie się podziały te wszystkie litery, których się nie wymawia. To wszystko da się wyjaśnić. I wszystko da się wyćwiczyć i nauczyć. Wymowa francuska jest na tyle logiczna i konsekwentna, że gdy raz poznasz zasady, będziesz mieć możliwość czytania na głos Balzaca w oryginale. Nawet, jeśli nie znasz znaczenia większości słów. W dalszej części artykułu znajdziesz 7 sposobów na to, jak doskonalić tę umiejętność. 

Oto kilka sposobów na ćwiczenie wymowy francuskiej:

1. Strony z nagraniami zwrotów, wyrażeń i zdań

W sieci dostępnych jest wiele stron oferujących nagrania wymowy. Najczęściej jest to wymowa pojedynczych wyrazów, ale zdarzają się również wyrażenia lub całe zdania.

Pierwszą stroną, o jakiej pewnie myślisz, jest tłumacz Google. Rzeczywiście po wybraniu opcji tłumaczenia z polskiego na francuski możesz odsłuchać wymowę przetłumaczonego wyrazu, zwrotu lub zdania. Ma to jednak pewne wady. Po pierwsze, samo tłumaczenie niekoniecznie musi być poprawne. Musisz pamiętać, że algorytm Google najczęściej podaje pierwsze odpowiedniki pojedynczych słów i niewiele jest jeszcze zdań całkowicie poprawnie przetłumaczonych. Po drugie, wymowa nie jest tu zbyt naturalna. Dla testu wpisałam zdanie „Która jest godzina?”. Gdy klikniesz na symbol głośnika znajdujący się przy francuskim odpowiedniku: „Quelle heure est-il ?” samodzielnie się o tym przekonasz.

Są narzędzia, które umożliwiają rodzimym użytkownikom danego języka dodawanie wymowy zdań. Znam dwie strony, na których jest taka możliwość. Pierwsza to forvo.com. Dla tego samego pytania o godzinę możesz wysłuchać sześciu wersji wymowy (trzeba kliknąć na niebieski trójkąt obok wyrażenia). Wypowiedzi te są bardziej naturalne niż w przypadku Google. Według danych statystycznych podanych na stronie, wprowadzonych jest już ponad 157 000 wyrazów. Można też dodawać nowe słowa i zdania do wymówienia.

Trzecia możliwość to niedawno odkryta przeze mnie strona Tatoeba. Jej zasoby to trochę ponad 5 tysięcy zdań z wymową. Wiele jest tu zdań, jak chociażby to, które wybrałam do testu, które zostały przetłumaczone na kilkanaście (a czasem nawet kilkadziesiąt) języków, ale nie podano jeszcze ich wymowy.

2. „Łamańce” językowe

Tzw. „virelangues” powodują, że musisz się mocno skoncentrować, aby poprawnie wymówić wszystkie dźwięki. Oto kilka przykładów takich „łamańców”:

• Les chaussettes de l’archiduchesse sont-elles sèches?  Archisèches!
• Un chasseur sachant chasser doit savoir chasser sans son chien.
• Cinq chiens chassent six chats.
• Suis-je bien chez ce cher Serge?
• Si six scies scient six cyprès, six cent six scies scient six cent six cyprès.

Na poniższym filmie znajdziesz kilka z tych zdań (oraz kilkanaście innych przykładów) wraz z wymową:

Inne przykłady:

3. Podcasty i filmy z transkrypcją

Na wielu stronach do nauki języka francuskiego możesz pracować z transkrypcją i jednocześnie odsłuchiwać dany tekst. Dzięki temu oswajasz się z brzmieniem tekstów a jednocześnie Twój mózg rejestruje różnice między zapisem a wymową. Ten sposób ma również tę zaletę, że poznajesz również melodię całych zdań (nie tylko pojedynczych wyrazów) i tekstu w całości. Kilka przykładowych stron, z których możesz skorzystać jeśli taki sposób nauki wymowy Ci odpowiada:

• France Bienvenu ;
• Je dis, tu dis, il dit, nous disons… ;
• GabFLE (znajdziesz tu również ćwiczenia do nagrań i filmów);
• TV5 Monde (również wiele ćwiczeń, na różnych poziomach);
• Français Authentique (podcasty i filmy)
• RFI SAVOIRS (2 wersje: uproszczona oraz normalna).

Jeśli znasz jeszcze inne miejsca w sieci daj znać- chętnie uzupełnię listę.

4. Dyktanda i spisywanie tekstu ze słuchu

Wszystkie powyższe źródła możesz wykorzystać również do ćwiczenia w drugą stronę. Odsłuchuj nagrania lub filmy i spisuj to, co słyszysz. Po zapisaniu porównaj swój tekst z transkrypcją. Wróć do fragmentów, które sprawiły Ci problem i zastanów się skąd wynikały Twoje błędy w zapisie. Po jakimś czasie spróbuj zapisać ponownie ten sam tekst. Taka praca pozwoli Ci również ćwiczyć pisanie po francusku. 

Oprócz wcześniej wymienionych stron z transkrypcjami tekstów, możesz skorzystać też z takich, które oferują dyktanda. Jedną z nich, bardzo ciekawie rozbudowaną, jest strona „La dictée d’Archibald„. Możesz tam wybrać konkretny temat oraz poziom dyktanda. Tekst jest czytany dosyć powoli i wyraźnie. Podzielony jest na sekwencje. W wykonywaniu ćwiczeń przydadzą Ci się nazwy znaków interpunkcyjnych. Znajdziesz je w moim poprzednim wpisie. Znaki specjalne, jak np. é, ç, ô, itp. są tuż pod każdą ramką, w której piszesz tekst. Na blogu pisałam też kiedyś o programie, który pozwoli Ci wstawiać te znaki w czasie pisania tekstów w edytorze tekstowym- Lexibar. 

5. Naśladowanie, nagrywanie i porównywanie

Dobrym sposobem na pracę nad wymową francuską jest też odczytywanie tekstu równocześnie ze słuchanym nagraniem. Staraj się utrzymać tempo i rytm tekstu. Niech Twoja wymowa będzie jak najbliższa tej z nagrania. Na początku może to być trudne, ale po kilku lekturach tego samego fragmentu na pewno dojdziesz do wprawy. Aby sprawdzić, czy dobrze Ci idzie, możesz się też nagrać za pomocą jednego z dostępnych w sieci darmowych programów (np. Audacity) i porównać swoją wymowę z tą z nagrania. 

6. Praca ze słownikiem – alfabet API (fr) / IPA (eng)

W każdym dobrym słowniku języka francuskiego powinna być podana również wymowa francuska każdego ze słów. Będzie ona sporządzona na bazie specjalnego alfabetu API. Jest to międzynarodowy alfabet fonetyczny, który pozwala na zapisanie wymowy danego słowa. Na studiach wiele razy wykonywaliśmy ćwiczenia polegające na zapisaniu jakiegoś tekstu właśnie za pomocą tego alfabetu. Zobacz, jak to wygląda: 

Na blogu zaczęłam kiedyś serię wpisów o fonetyce i wymowie francuskiej. Z racji niedużego zainteresowania tematem zarzuciłam ten projekt, ale może teraz chcesz, abym go kontynuowała? Daj znać w komentarzu, czy przydałyby Ci się opracowania takie jak „La phonétique française 1„. 

7. Aplikacje, gry

Ostatnia (na razie) propozycja to wszelkie aplikacje (np. Duolingo) i gry online (np. BaBaDum), dzięki którym słyszysz również widziane na ekranie słowa. Przy okazji uczysz się też słownictwa w przyjemny sposób. Te dwie wspomniane aplikacje oczywiście nie są jedynymi, które dają taką możliwość. Już wkrótce omówię kilkanaście aplikacji do nauki francuskiego, które przetestowałam dla Ciebie 🙂 

---

Część z powyższych sposobów na doskonalenie wymowy pozwoli Ci samodzielnie ocenić dokonywane postępy. Czasem jednak nie ma nic lepszego niż praca z lektorem/nauczycielem konkretnie nad Twoimi problemami z wymową. Jeśli uważasz, że jesteś w takiej sytuacji i wymowa francuska sprawia Ci kłopot, możesz do mnie napisać w tej sprawie – umówimy się na indywidualne konsultacje skoncentrowane właśnie na tym zagadnieniu.

A na fanpejdżu bloga, we wpisie z informacją o niniejszym artykule, możesz zdobyć (wystarczy w komentarzu wpisać słowo WYMOWA) dokument pdf z tymi wskazówkami. Możesz je wydrukować i wpiąć do swojego segregatora z materiałami do nauki języka francuskiego. Jeśli jeszcze takowego nie masz- polecam zakupić i powpinać do niego wszystkie kserówki i luźne kartki. To pozwoli Ci również uporządkować Twoją wiedzę.